Skip to main content

ถึงวันนี้ (2566) โทรศัพท์มือถือเครื่องเล็กกระทัดรัดเป็นแทบทุกอย่างในชีวิตมนุษย์ตั้งแต่เป็นโทรศัพท์ไว้รับเข้าโทรออก เป็นกระเป๋าสตางค์ที่บางวันทำให้เราแทบไม่ต้องพกเงินสดออกจากบ้าน หรือเป็นอุปกรณ์ความบันเทิงครบครันที่ใช้ได้ทั้งดูหนังและฟังเพลงจนหลายคนลืมไปแล้วว่าเปิดทีวีครั้งสุดท้ายเมื่อไหร่ 

แต่พัฒนาการของโทรศัพท์ที่เล่ามาข้างต้นไม่ได้เกิดขึ้นในชั่วข้ามคืน ย้อนกลับไปช่วงปี 2543 หรือเมื่อ 23 ปีก่อน โทรศัพท์มือถือยอดนิยมอย่างโนเกีย 3310 ยังทำได้แค่โทรเข้า โทรออก ส่งข้อความ และมีความบันเทิงเป็นเพียงเกมงูกินหาง หรือย้อนกลับไปในช่วงปี 2516 ที่โทรศัพท์มือถือเครื่องแรกของโลกถูกประดิษฐ์ขึ้นและถูกใช้โทรออกครั้งแรก มันก็เป็นโทรศัพท์ที่สูงถึง 9 นิ้ว และหนักราว 1 กิโลกรัม แต่สามารถใช้โทรได้เพียง 35 นาทีและต้องชาร์จไฟนานถึง 10 ชั่วโมง https://thestandard.co/onthisday03041973-2/

"พามาชม" ตอนนี้ พิพิธภัณฑ์สามัญชนนำผู้ชมทุกท่านย้อนไปดูวิวัฒนาการของกิจการโทรศัพท์ในภาคเหนือที่ "พิพิธภัณฑ์โทรศัพท์ภาคเหนือ" ที่มีวัตถุจัดแสดงเป็นตู้ชุมสายโทรศัพท์แบบต่างๆที่เคยใช้ในอดีต ตัวอย่างโทรศัพท์บ้านแบบต่างๆรวมทั้งโทรศัพท์แบบแป้นหมุนที่ผู้ใช้จะต้องหมุนไปที่ตัวเลขทีละตัวจนครบ และโทรศัพท์สาธารณะหยอดเหรียญทั้งแบบตู้และแบบตั้งโต๊ะที่เป็นอุปกรณ์การสื่อสารหลักในยุคที่โทรศัพท์มือถือยังไม่ถูกคิดค้น รวมทั้งในยุคที่โทรศัพท์มือถือยังไม่แพร่หลายหรือยังมีราคาแพง

คอลเลคชันที่น่าสนใจอีกส่วนหนึ่งที่ถูกจัดแสดงไว้ที่นี่ได้แก่บัตรโทรศัพท์และบัตร PIN Phone 108 ที่มีการออกแบบด้วยลวดลายต่างจนมีนักสะสมบางส่วนเก็บไว้เป็นคอลเลคชันส่วนตัว สำหรับบัตรโทรศัพท์ในสมัยหนึ่งจะสามารถใช้ได้เฉพาะกับโทรศัพท์ที่รับบัตรเท่านั้นแต่ต่อมามีการพัฒนาโทรศัพท์สาธารณะให้รองรับทั้งเหรียญและบัตร ส่วน Pin Phone 108 เป็นการซื้อมูลค่าโทรศัพท์ที่บนบัตรแต่ละใบจะมีรหัสอยู่ด้านหลัง เวลาจะใช้งานผู้โทรก็เพียงแต่กด 108 เข้าสู่ระบบโทรศัพท์อัตโนมัติจากนั้นก็กดรหัสบัตรเข้าไปจากนั้นจึงโทรออกตามปกติ

ลวดลายบนบัตรโทรศัพท์และบัตร Pin Phone มักจะถูกออกแบบด้วยสถานที่ท่องเที่ยว พระมหากษัตริย์หรือพระบรมวงศานุวงศ์ รวมถึงภาพยนตร์หรือศิลปินชื่อดังด้วย โดยบัตรโทรศัพท์และ Pin Phone ที่จัดแสดงใน พิพิธภัณฑ์โทรศัพท์ภาคเหนือ มีทั้งลายที่ระลึกการเป็นเจ้าภาพซีเกมส์ที่จังหวัดเชียงใหม่เมื่อปี 2538 ลายคอลเลคชันสถานที่ท่องเที่ยว รวมทั้งลายภาพยนตร์ชุด Harry Potter

สำหรับอาคารที่ตั้งพิพิธภัณฑ์ถูกสร้างขึ้นในปี 2493 เพื่อใช้เป็นอาคารชุมสายโทรศัพท์แม่ปิง แต่ต่อมาเมื่อระบบการโทรศัพท์ถูกพัฒนาขึ้นได้มีการเปลี่ยนพื้นที่ส่วนหนึ่งของอาคารสองชั้นแห่งนี้ให้เป็นพิพิธภัณฑ์ โดยที่พิพิธภัณฑ์โทรศัพท์แห่งนี้ยังคงเป็นพิพิธภัณฑ์โทรศัพท์ระดับภูมิภาคเพียงแห่งเดียวในประเทศ ขณะที่พื้นที่อีกส่วนหนึ่งของอาคารยังคงถูกใช้เป็นศูนย์บริการบริษัทโทรคมนาคมแห่งชาติ แม่ปิงที่ให้บริการทั้งการรับชำระค่าบริการและการติดตั้งโอนย้าย

ด้านนอกอาคารแห่งนี้ยังมีตู้โทรศัพท์สาธารณะสองตู้ที่อยู่ในสภาพดีสามารถใช้งานได้ปกติ ตู้หนึ่งออกแบบเลียนแบบตู้โทรศัพท์สาธารณะสีแดงในประเทศอังกฤษ ส่วนอีกตู้เป็นตู้โทรศัพท์สาธารณะที่มีหลังคาคล้ายหน้าจั่วสีเขียวที่ถูกนำมาติดตั้งเป็นที่ระลึกในช่วงที่ประเทศไทยเป็นเจ้าภาพในปี 2541 

พิพิธภัณฑ์โทรศัพท์ภาคเหนือ นับเป็นหนึ่งในพิพิธภัณฑ์ที่ตั้งขึ้นในอาคารที่ทำการของหน่วยงานราชการหรือรัฐวิสาหกิจเดิมโดยมีวัตถุประสงค์เพื่ออนุรักษ์และรักษาอาคารที่มีคุณค่าทางประวัติศาสตร์หรือสถาปัตยกรรมลักษณะเดียวกับการจัดตั้งพิพิธภัณฑ์ในอาคารราชการเดิมแทนที่หน่วยงานที่ถูกย้ายออกไปเช่นการตั้งพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นล้านนาในอาคารศาลจังหวัดเชียงใหม่เดิม 

สำหรับสิ่งที่พิพิธภัณฑ์แห่งนี้น่าจะทำการพัฒนาในอนาคตคือระบบการให้ข้อมูลประกอบการนำชม เพราะพิพิธภัณฑ์ไม่ได้มีเจ้าหน้าที่บริการนำชมแต่การติดตั้งคำบรรยายวัตถุจัดแสดงต่างๆอาจจะยังไม่ครอบคลุมและการติดตั้งคำอธิบายบางส่วนก็สูงเกินระดับสายตาจนผู้เข้าชมอาจไม่สามารถยืนอ่านได้โดยสะดวกนัก

พิพิธภัณฑ์โทรศัพท์ภาคเหนือตั้งอยู่ที่ถนนไปรษณีย์ ใกล้ตลาดวโรรส (กาดหลวง) เปิดให้เข้าชมในวันและเวลาราชการ ตั้งแต่ 9.00- 15.30 น. โดยไม่มีค่าใช้จ่าย หากประสงค์เข้าชมเป็นหมู่คณะควรติดต่อล่วงหน้า โทร 053-252-171